christian_haller_c_tt_fotografie

Chürzli bin i im Kafi «Scheiwyler» mit em Marlies gsi. Am Näbetisch sind zwöi Ehepaar ghocket. Die händ riesigi Stück Cremtorte vor sech im Täller gha.
– Das esch jo scho wahnsinnig, was d Lüüt afe ieschoppe, het s Marlies gmacht. Jetzt liist me doch überall, wie ungsund de Zuckerkonsum esch, aber die schoppe hemmigslos Süsses i sech inne.
– Vo wäge hemmigslos, han i gseit. Jezt het mer dr Otti verzellt, no vor me Gränze wäge dem Virus gschlosse heig, sig er mit dr Frou uf Tütschland go ichaufe. De sige si no öppis im «Chranz» z Luttinge go ha. Wie jez do, heigs am Näbetisch au zwöi Ehepaar gha. Die heige so luut mitenand gredt, dass me s eigne Wort ned verstand heig. Si Frou heigi no gseit, das sig doch nid in Ornig, dass me do so desume brüelli. Alli müesse jo zuelose, was di zchäre heige. Dr Otti sigi de ufgschtand ond a Näbetisch gange ond heig uf Hochtüsch die Gaschtig bätte, doch ächli lisliger z si. De esch aber bös acho. Si sige Schwiizer und chäuie mache, was si wölle. Als Schwiizer ist man nämlig frei. Dr Otti sig verruckt worde und heig uf Mundart gseit: Er sig de au e Schwiizer, aber eine, wo sich für settig Landslüt frömdschämme tüegi.
– I weiss au ned, Bruno, het s Marlies zue mer gseit, worum d Lüt afe nur a sech sälber ond a niemmer anders meh dänke.
– Debi hätte die s schönschte Biispiil vo gägesiitiger Rücksichtsnahm grad i de Nöchi gha. Obe im Hotzewald gitts es grossartigs Syschtem vo künschtleche Wasserläuf, wo hüt no exischtiert. Über Wüer esch im Gwärb s Wasser zugleitet worde und händ Buure ihre Fälder und Wiese gwässeret. Das esch ned nur es erstuunlich uusklüeglets Netz vo Zue– und Abflüss i dem wällige Gländ, me hett sech au müesse abspreche und uf enand luege, dass jede si Sach übercho het.
S Marlies het de gseit, das verstuune ihns jetz scho no, dass ich no wüssi, was es Wuer sig. Das kenni doch hüt niemer meh.
Ich sigi ebe z Soohr ufgwachse, ond im «Fäld» gäge Onderempfelde zue heigis die sogenannte «Wässermatte» geh.
– S Wasser vo de Soohre het me i die Ebeni iegleitet und die Matte durch Grääbe ned nur gfüechtet, sondern au düngt. Flusswasser esch jo voll vo Nährstoff, ond Kunschtdünger het me kene bruucht, wo s Grundwasser belaschtet. Mer händ de ame no Mölch in dene Wassergräbe gfange oder chlini Fröschli.
I ha de müesse a Möhlibach hinder de Giessi dänke ond han im Marlies verzellt, wie mer i de Schuel afangs Summer es Abonnemänt für d Badi übercho händ. Jede freiji Nomittag, wenn s Wätter guet gsi esch, simmer mit de Velo gäge die alti Möhli abgefahre ond em Möhlibach no zur Badi abe. Es het zwar immer es paar veruckti Sieche geh, wo unterwägs als Muetprob ihri Bei in Möhlibach i gha händ. I chürzerschter Zyt händs zwee, drei Blutegel a de Wade gha, und min Brüetsch het gseit, die chasch am beschte loswärde, wenn uf dene a brönnendi Sigarette uusdrücksch. – I glaube hüt, han i zum Marlies gseit, dass die, wo ihri Bei dozemohl i Bach gschtreckt händ, das nume gmacht händ, um eini z räuke. Für en Zähner hesch am Bahnhof drei Sigarette chönne am Automat uuseloh, ond denn händ si doch a gueti Uusred gha, wenn en Erwachsne verbi esch cho.
Näb de Badi, wo de Möhlibach i d Wyne gloffe esch, hani öppen emol de Amsler gseh. Er esch e chline Maa gsi, in alte, abtreite Chleider. Er sig muusarm, het me gseit, läbi elei imene schuurige Ghütt. Er esch immer s Wäägli em Möhlibach no gloffe, i breite churze Schritte, het schräg a Bode oder is Gras gluegt. De het er sich de plötzlech bückt, öppis ufgläse ond is Muul gschteckt. Nochbers Ruedi het gseit, de frässi die rote Schnägge. I be de einisch zu nem ane ond ha gfrogt, Herr Amsler, worum tüend Ihr di rote Schnägge ässe. Sind di ned gruusig? Er het gseit, er heig sit viilne Johre Mageschmärze. Für Medikament längem s Gäld ned, ond die Schnägge täte nem guet. Die würde sich im Magen uuflöse und verschliime. Das gäbi denn e Schutz über sis Magegschwüür. Es täti de nömme so weh.
S Marlies hets tschuudered. So öppis chönn me sech hüt gar nümme vorstelle. Die Junge heige jo ke Ahnig meh, wie s frühener gsi sig, was für armi Tüüfel es no gäh heig ...
Do het de einti Maa vom Näbetisch gseit, öb mehr ned echli liisliger chönnte rede. Es sig nämlig ned es Vergnüege, es Stück Torte z ässe, während am Näbetisch vo eim verzellt wärdi, wo nes Magegschwüür heig und Schnägge abeschlücki. Mir chönnte doch ächli Rücksicht uf d Lüt näh, wo vellecht settig Gschichte ned welled ghöre.
Mer händ is denn entschuldiged ond es Zytli gschwiege. De het s Marlies gmacht, aber so, dass die am Näbetisch s ned gehört händ:
– Vellecht bekiems dene au besser, si würde, statt so nes grosses Stück Torte i Chopf z drücke, öppen emol e Schnägg ässe. Si würde de weniger dicke.